شیوع ویروس کورونا در جهان، تاثیر ویرانگر و جبران ناپذیری بر صنعت و هنر سینما در سرتاسر جهان گذاشت. بسیاری از سالن های سینما در این دوران، تعطیل و ورشکسته شدند، فیلم های بسیاری، فرصت اکران پیدا نکردند، پروژه های سینمایی بسیاری نیمه کاره رها شده و برگزاری جشنوارههای سینمایی بسیاری لغو شد یا به تعویق افتاد. عکسی از شهر ساحلی کن در فضای مجازی منتشر شده که زنی را ماسک بر صورت در حال قدم زدن در ساحل خلوت کن و در کنار بنری از عکسهای ستارگان سینما نشان میدهد. دیدن چنین تصویری از شهر کن که میعادگاه عاشقان سینما از سراسر جهان در این فصل سال است، باورکردنی نیست. شهر ساحلی کن، دریای صاف، آسمان آبی و ساحل زیبای کوتدآزور، از زیباترین مکانهای تفریحی دنیاست و هر سال از ماه اردیبهشت به بعد هزاران توریست را به سوی خود میکشد. هر ساله در چنین روزهایی، غوغایی در کن برپا بود و هزاران سینماگر، منتقد، خبرنگار، عکاس، فیلمبردار و گزارشگر از سراسر جهان برای شرکت در یکی از عظیم ترین و باشکوه ترین رویدادهای سینمایی سال به کن می رفتند. اما کن، حالا این چنین خلوت و سوت و کور است و خبری از ستارههای سینما، فرض قرمز، و برق فلاش ها و مهمانیها و پارتیهای شبانه در هتلهای شیک و پنج ستاره یا بر روی کشتیها و قایقهای تفریحی در ساحل کن نیست.
به دنبال شیوع ویروس کورونا و اعلام وضعیت اضطراری و قرنطینه شدن شهرها در بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا و بسته شدن سالنهای سینما، جشنوارههای مهم و معتبر سینمایی، از جمله جشنواره فیلم کن، ونیز، ساندنس، برلین، تورنتو و استانبول اعلام کردند که امسال برگزار نخواهند شد. و حالا مدیران و مسئولان سینمایی ایران نیز تصمیم گرفتند، برگزاری جشنواره جهانی فیلم فجر را لغو کرده و به سال بعد موکول کنند. این تصمیم کاملا قابل پیش بینی بود چرا که اگر رئالیستی نگاه کنیم میبینیم که هیچ امکانی برای برگزاری این جشنواره در شرایط فعلی وجود نداشت. در شرایطی که تعدادی از مهمترین جشنوارههای جهانی مثل جشنواره فیلم کن، ونیز، تورنتو و لندن، تصمیم به لغو برنامههای خود گرفتند، برگزاری جشنواره جهانی فیلم تهران، اقدامی بیمعنی و نابخردانه بود چرا که حتی اگر دولت و وزارت بهداشت هم دستور بازگشایی سالنهای سینما را در خرداد ماه میداد، بعید بود تماشاگران و علاقمندان سینما، در این وضعیت ریسک و اعتماد کرده و به تماشای فیلمهای جشنواره می رفتند. علاوه بر این، در شرایطی که بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورهای اروپایی، گرفتار ویروس کورونا هستند و خیلی از پروازهای بین المللی لغو شده، سفر بیشتر فیلمسازان، خبرنگاران، مدیران فستیوالها، خریداران فیلم و دست اندرکاران صنعت فیلم خارجی به تهران و حضور در این جشنواره ممکن نبود.
در این وضعیت، برخی از جشنوارههای مهم مثل کن و ونیز نیز اعلام کردند که با همکاری یوتیوب قصد دارند بطور مشترک یک جشنواره دیجیتال در فضای مجازی و یوتیوب برپا کنند. قطعا چنین کوششهایی، جای تماشای فیلم در یک جشنواره زنده را نخواهد گرفت. زیبایی و لذت جشنوارهها در گردهمایی بزرگ سینماگران، منتقدان، و تماشاگران جدی عاشق سینماست. جشنواره یعنی یعنی رژه ستارگان زیبا و شیک پوش بر روی فرش قرمز و فریاد هواداران آنها در خیابانها و برق فلاشهای عکاسان و خبرنگاران. جشنواره یعنی برای تماشای فیلمی در کن، صبح زود از خواب پا شدن و بدون خوردن صبحانه دویدن و خود را با عجله به سالن سینمای لومیر یا دبوسی رساندن و فیلم بخش مسابقه را در کنار بیش از هزار و پانصد خبرنگار و منتقد دیگر تماشاکردن و بلافاصله خود را به سالن کنفرانس مطبوعاتی آن فیلم رساندن و به حرفهای کارگردان و عوامل فیلم گوشکردن و سوال پرسیدن. جشنواره یعنی کاتالوگ ها، بروشورها، پوسترها و نشریات روزانه جشنواره را از قفسه مخصوص برداشتن و بلعیدن و در بین تماشای فیلم ها، قهوهای را با عجله سرکشیدن و به اتاق مخصوص رسانهها رفتن و تند تند تایپ کردن نقد و گزارش و ارسال فوری آن به نشریه یا رسانهای که منتظر انتشار آن است. این حس و میل حضور در فضای جشنواره و نفس کشیدن در آن است که با تماشای فیلمها در یوتیوپ و بر روی مونیتور لپ تاپ ها یا گوشی موبایل ها، ارضا نخواهد شد. با این حال، این یک تصمیم جهانی و تلاش مدیران جشنوارهها برای زنده نگهداشتن فرهنگ فیلم و نجات سینما است. این اتفاق در تاریخ سینمای جهان بیسابقه است و بعید نیست که بعد از پایان دوران کورونا نیز به یک سنت و رویداد سالانه سینمایی تبدیل شود. سینما، از جنگها و حوادث عظیم و ویرانگر جان سالم به در برد و این بار نیز تسلیم ویروس کورونا نخواهد شد.