این دلگرم کننده است که فیلم‌هایی مانند «آزمون» (The Audition) با شخصیت‌های زن نقش اول که کلیشه‌ای نیستند و پیچیده و چند بعدی هستند این روزها بیشتر ساخته می‌شوند. اینا وایس، کارگردان و فیلمنامه نویس «آزمون»، خودش بازیگر کهنه‌کاری است که در بیش از پنجاه فیلم حضور داشته است. با وجود تجربه‌اش در بازیگری، برای نقش دشوار و پیچیده آنا، شخصیت اصلی فیلم، وایس از نینا هاس بهره گرفته است. نینا هاس، یکی از بهترین بازیگران زن سینمای جهان امروز است که بیشتر به خاطر همکاری‌هایش با کریستیان پتزولد (باربارا، ققنوس) شناخته شده است.
در آزمونی برای انتخاب دانشجویان تازه در یک مدرسه معتبر موسیقی، یک ویولن زن نوجوان و با‌استعداد توجه یکی از آزمون‌گیرندگان، آنا (نینا هاس) را جلب می‌کند. با وجودی که بقیه آزمون‌گیرندگان با پذیرش این دانش‌آموز مخالف‌اند، آنا داوطلب می شود كه خود وظیفه تعلیم ویولن زن نوجوان را به عهده بگیرد. با وجود این تصمیم گیری فوری و قاطع، آنا در تمام امور دیگر زندگی خود همواره دودل است. اگرچه به نظر می رسد که از زندگی زناشویی‌اش راضی است و شوهرش را دوست دارد، با این وجود با یک موزیسین دیگر رابطه عشقی و جنسی دارد. دودلی و بی‌تصمیمی آنا در صحنه‌ای برجسته می‌شود که او و همسرش برای صرف غذا به یک رستوران می‌روند. آنا نمی‌تواند تصمیم بگیرد که در کجا باید بنشیند، چند بار جایشان را عوض می‌کنند و دودل است که چه غذایی انتخاب کند. وایس و همکارش درفیلمنامه نویسی، دافنه چاریزانی، به آشفتگی و پیچیدگی شخصیت زنی می پردازند که وظایف چندگانه موزیسین، معلم، همسر و مادر بیش از آن است که تحمل کند. موسیقی، زندگی آنا است. شغل شوهرش ترمیم سازهای موسیقی است و معشوقه‌اش موزیسین است. آنا در تدریس موسیقی، روش‌های خلاقانه‌ای دارد و از وزنه و کمربند برای کمک به دانش آموزان در نوازندگی ویولن استفاده می‌کند. کسی که بیشتر از این رفتار نابسامان آنا آسیب دیده، پسر نوجوانش است که تقریباً با دانشجوی جدید مادرش هم‌سن است. او حس می‌کند که مادرش نسبت به او کم توجه است، به ویژه از آنجایی که او نیز ویلن‌زن با‌استعدادی است. نینا هاس، کاملاً پیچیدگی شخصیت آنا را ترسیم کرده است و به خاطر این نقش، جایزه بهترین بازیگر زن را در جشنواره بین المللی فیلم سن سباستین ٢٠١٩ دریافت کرد. با اینا وایس و نینا هاس در سن سباستین نشستی داشتم تا در مورد «آزمون» صحبت کنیم. با ذکر این نکته شروع کردم که دخترم هم نوازنده ویلن‌سل است و به تازگی در یک آزمون برای یکی از آموزشگاه‌های مشهور موسیقی شرکت کرده است. نینا هاس گفت: “من خیلی برای موزیسین‌ها و دنیای موسیقی احترام قائل هستم. واقعاً کار سختی است و باید خودتان را در آن غرق کنید. موزیسین‌ها هر نت اشتباهی را که بنوازند حس می‌کنند.”
آیا خودتان هیچ ساز موسیقی می‌نوازید؟
نینا هاس – من پیانو می‌زنم و می توانم نت ها را جلویم ببینم. اما برای نواختن ویلن باید شِم قوی داشته باشید. شما حدودآ می دانید که نت ها کجا هستند و باید کمی ریسک کنید ، به امید اینکه طرز نوازندگی شما صحیح به نظر برسد. کاری که آنا هر روز انجام می‌دهد خیلی حسی است. او نمی تواند موسیقی را رها کند. تمام این دوره‌های آموزش‌ها را گذرانده تا معلم شود. من نمی گویم که هرکسی که معلم شود، در نوازندگی موفق نشده است اما شاید در یک مقطع مشخص متوجه می شوید که در آموزش هنر، بهتر از اجرای ساز موسیقی هستید.
اینا وایس – من هم سابقه نوازندگی موسیقی دارم. من ویلن می زنم و در یک ارکستر هم بوده‌ام ، بنابراین جهان موسیقی را می شناسم.
در شروع فیلم ، وقتی پسر نوجوان در آزمونش ویلن می‌زند، آنا بلافاصله رای به پذیرش او می دهد، در حالی که بقیه معلم ها مطمئن نیستند. اما در طول فیلم، او در تصمیم گیری مشکل دارد. مثل این که کجا در رستوران بنشیند یا در انتخاب مرد زندگی‌اش. ممکن است درباره این تناقض بگویید؟
نینا هاس – من به عنوان یک زن فکر می کنم که ما جوانب بسیاری داریم. این یکی یا آن یکی نیست، جمع دیدگاه‌های مختلف است. این از خصوصات یک انسان است.
اینا وایس – شخصیت‌های زیادی در درون خود دارید. و برای من نیز این‌گونه شروع می‌شود. می‌بینید که او کسی است که به دنبال یک طنین خاص است و نه یک تکنیک. او می‌گوید من چیزی را در این پسر می‌شنوم. چیز خاصی وجود دارد که خیلی زیباست، اتاق را به سمت چیزی باز می‌کند. شما فکر می‌کنید که او یک معلم عالی است و همان کسی است که به دنبال آن هستید. آنا، هنگامی که به عنوان یک نوازنده موفق نمی شود مانند دیگران به دنیای قدیمی اش پناه می برد و خودش را در کار، کار، کار غرق می کند. این همان چیزی است که همیشه در لحظه‌های ناامنی، ما به دنیای سابق و آشنا بر‌می‌گردیم. حداقل جایی که شما می‌دانید چه اتفاقی خواهد افتاد. یعنی شما به این اتاق برمی گردید و این عقیده گریبان گیرتان شده که فقط باید سخت کار کنید. این به معنای احساس “فراموشش کن” نیست ، زیرا او خودش را مجازات می کند. همه چیز بر علیه او است.
نینا هاس – و به نظر من این بسیار زیبا است که او در آغاز شخصیتی است که به دنبال چیز دیگری است، برای رسیدن به کمال.
وقتی فیلمنامه را نوشتید، آیا از وزن و کمربندی که آنا در فیلم برای کمک به تمرین موسیقی و تدریس استفاده می کند آگاهی داشتید؟
اینا وایس – من این کارها را دربعضی کتاب‌ها خوانده بودم و بعدها هم فهمیدم که در هند معلمی وجود دارد که از کیسه هایی برای کمک به تدریس موسیقی استفاده می کند. همچنین یک دانش آموز به ما گفت که معلمی وجود دارد که این نوع کار را انجام می دهد.
آیا دلیل خاصی وجود داشت که شوهر آنا در این فیلم فرانسوی باشد؟
اینا وایس – من می خواستم کسی باشد که برای آنا یک غریبه باشد. زیرا آنا زندگی دیگری را انتخاب کرد. او می خواهد به کشور دیگری برود. و بنابراین در این مورد او مرد فرانسوی را انتخاب کرد. او به دنبال زندگی دیگری بود.
نینا هاس – آنا، پیش‌تر در فرانسه نوازندگی ویلن می‌کرد و شوهرش را در آنجا ملاقات كرد. او در یک مدرسه بین‌المللی تدریس می‌کند که معلمانش از بسیاری از کشورهای مختلف هستند. این یک دنیای بین‌المللی است. درضمن معشوقه‌اش هم آلمانی نیست و دانمارکی است.
آیا قبل از ساختن فیلم، در مورد شخصیت آنا و صفات او بحث کردید ؟
نینا هاس – همیشه خلق این شخصیت‌ها مثل خواندن بین خطوط است. در مورد بسیاری بحث می‌کنیم: در مورد جهان، درباره جزئیات و … تنها در مورد شخصیت نیست. شخصیت، تکامل می یابد. بعضی اوقات در مورد شخصیت آنا و گاهی در مورد رنگ‌هایی که انتخاب می‌کند صحبت می‌کردیم.
اینا وایس – امسال خیلی به هم نزدیک شدیم. من با کار نینا به عنوان یک بازیگر آشنا بودم اما هرگز همدیگر را ملاقات نکرده بودیم.
نینا هاس – و اگر هردو درباره همان جهان می دانید، لازم نیست در مورد آن صحبت کنید. صحبت بین‌مان مانند آب جاری می شد. این یک هدیه بود و اغلب اوقات اتفاق نمی‌افتد.
فکر می کنید که آنا در پایان فیلم جایی که پسرش دوباره تمرین می‌کند و می‌داند که او چه کاری انجام داده است، چه حسی دارد؟ (در اینجا پایان را فاش نمی کنم که اسپویلر نباشد)
نینا هاس – من دوست دارم آن را باز بگذارم. من می دانم چگونه عمل کرده‌ام و چه فکر می‌کنم ، ولی خودم نیز هربار که فیلم را می‌بینم چیز دیگری را در آنا می‌بینم. کمی غیرقابل توصیف است. فکر می کنم مردم دوست دارند بین خطوط را بخوانند.اینا وایس – همه باید پاسخ خود را پیدا کنند. زیرا اگر اکنون یک پاسخ بدهید، نود و نه پاسخ را رد می کنید. یک پاسخ وجود ندارد. پاسخ شما احتمالاً جالب‌تر از پاسخ‌های دیگر است. شما برخی از کتاب‌ها را می‌خوانید و سپس با این شخصیت‌ها در ذهن‌تان قدم می‌زنید. من پایان کتاب را نمی‌دانم. من چیزی در مورد شخصیت می‌دانم. این عالی است که شما با آن شخصیت ده دقیقه پس از پایان فیلم زندگی می‌کنید. بدون هیچ توضیحی یا موعظه. ما موعظه نمی‌کنیم و فقط می‌خواهیم که شما فقط با این شخصیت تجربه‌ای داشته باشید.
