Thursday, March 28, 2024
cine-eye-banner

پرونده کازابلانکا

کازابلانکا بدون تردید یکی از محبوب ترین فیلم های تاریخ سینما است. با اینکه کمتر در لیست بهترین فیلم ها قرار می گیرد ولی دیالوگ های هیچ فیلمی مثل کازابلانکا ورد زبان ها نشده و وارد فولکلور سینما نشده اند؛ جملاتی مانند “دوباره بنواز سم”، “این آغاز یک دوستی زیبا است”، ” ما همیشه پاریس را خواهیم داشت”، “مظنونان همیشگی را جمع آوری کنید” و ….

کازابلانکا محصول استودیوی برادران وارنر بود به تهیه کنندگی هل والیس، کارگردانی مایکل کورتیز، فیلمنامه برادران اپستاین، هاوارد کاچ و کیسی رابینسون (که نامش در تیتراژ فیلم نیست) و البته بازی های همفری بوگارت و اینگرید برگمن و پل هنرید. کازابلانکا برنده جوایز اسکار بهترین فیلم، کارگردان و فیلمنامه شد. در آن زمان که هنوز اینترنت و ایمیل در کار نبود، تمام ارتباطات بین سازندگان فیلم به طریق یادداشت های تایپ شده بود. از یادداشت های مربوط یه کازابلانکا در کتاب داخل استودیوی برادران وارنر نوشته رودی بلمر می توانیم از جریان های پشت پرده ساختن این فیلم با خبر شویم. نکته ای که از همه چیز بیشتر در این یادداشت ها به چشم می خورد، نقش کلیدی تهیه کننده فیلم، هل والیس است. کاملآ مشهود است که مهم ترین نقش در به پرده آوردن این فیلم را او داشت و در تمام مراحل فیلم، از خرید نمایشنامه تا انتخاب هنرپیشگان و هنگام ساختن فیلم دخالت مهم و مثبتی داشت و بدون او این فیلم بعید است که هرگز ساخته می شد. هنگام اهدای جایزه اسکار بهترین فیلم، وقتی که نام کازابلانکا به عنوان برنده اعلام شد، تا هل والیس آمد بجنبد تا برود و جایزه را که به تهیه کننده تعلق داشت دریافت کند، جک وارنر، رییس استودیوی برادران وارنر، با شتاب بالای سن رفت و جایزه را گرفت. هل والیس هیچوقت وارنر را به خاطر این کار نبخشید و از استودیوی برادران وارنر بیرون آمد و یک تهیه کننده مستقل شد.

به: آرین لی (سرپرست بخش داستان ها)           تاریخ: ٢٢ دسامبر ١٩۴١

از: دفتر هل والیس                             موضوع: “همه به کافۀ ریک می آیند”

آقای والیس درخواست کرده اند که لطفآ قیمت خرید نمایشنامه “همه به کافۀ ریک می آیند” را پیدا کنید و از چند نفر نظر شان را راجع به آن بپرسید.

به: تمام بخش ها                         تاریخ: ٣١ دسامبر ١٩۴١

از: هل والیس                             موضوع: تعویض نام

داستانی که ما اخیرآ خریدیم به نام “همه به کافۀ ریک می آیند” از این به بعد “کازابلانکا” نام خواهد داشت.

به: پل نیتان (منشی هل والیس)           تاریخ:٣ ژانویه ١٩۴٢

از: آنیس مکنزی (فیلمنامه نویس)         موضوع: “کازابلانکا”

من عقیده دارم که می توانیم یک فیلم خوب از این نمایشنامه در بیاوریم. ولی راحت نخواهد بود: برای اینکه بعضی از شخصیت ها – مانند رنو – باید تقویت شوند و برخی از صحنه ها مشکل سانسور خواهند داشت. برای مثال، رابطۀ پیشین ریک و ایلسا به نظر نمی آید که مجاز باشد.

ولی من اعتقاد دارم که این مشکلات حل شدنی اند. به خاطر اینکه ماورای این داستان امکان یک تم عالی است – این ایده که وقتی اشخاص ایمان شان را به آرمان هایی که داشتند از دست می دهند، پیش از نبرد شکست خورده اند. این اتفاقی است که بر سر ریک بلین و فرانسه آمد.

احتمال داشتن صحنه های اکشن کم است. اما امکان این هست که صحنه های بسیار احساسی داشته باشیم. و تم های نمایشنامه را می توانیم با دیالوگ هایی که گرایش ها، ناامیدی، فساد و شهامت شخصیت های مختلف را نشان دهند قوی تر کنیم.

به: هل والیس           تاریخ:۵ ژانویه ١٩۴٢

از: وال کلاین (فیلمنامه نویس)         موضوع: “کازابلانکا”

پس ازتجزیه و تحلیل نمایشنامه دیدم که وقتی که موقعیت هایی را که قیچی سانسور می خورد بر می داریم، چیزهایی که باقی می ماند یک وکیل پیشین امریکایی است که به دلایلی که روشن نیستند در کازابلانکا یک کافه دارد. یک داستان معمولی درباره فروختن غیرقانونی ویزای خروج؛ یک میلیونر چکسلواکی که برای دلایل نامعلومی باید به لیسبون برود و همسر زیبایش که زمانی یک رایطه عشقی با مرد امریکایی داشته ولی با شوهرش به لیسبون می رود – اگر پایان اولیه داستان برجا بماند – و باید بماند چون آن تنها قسمت دراماتیک نمایشنامه است که ارزش باقی ماندن دارد.

ساختن یک فیلم قابل قبول از این مواد خام کار دشواری است ولی به نظر من امکان پذیر است.

به: آقایان کلاین و مکنزی         تاریخ:٩ ژانویه ١٩۴٢

از: پل نیتان         موضوع: “کازابلانکا”

شما قطعآ موظف به نوشتن فیلمنامه کازابلانکا شده اید و آقای والیس می خواهند که شما فورآ شروع به کار شوید.

به: جک وارنر           تاریخ:۴ فوریه ١٩۴٢

از: پل نیتان         موضوع: “کازابلانکا”

آقای والیس با برادران اپستاین درباره کازابلانکا صحبت کرده بودند و آنها مشتاق به نوشتن فیلمنامه هستند و آقای والیس هم علاقه دارند که آنها روی فیلمنامه کار کنند.

به: استیو تریلینگ (مسئول کستینگ)           تاریخ:١۴ فوریه ١٩۴٢

از: هل والیس         موضوع: “کازابلانکا”

لطفآ همفری بوگارت و آن شریدان را برای کازابلانکا که فیلمبرداری اش اواخر آوریل شروع می شود، آماده کن.

به: استیو تریلینگ           تاریخ:٢٣ فوریه ١٩۴٢

از: هل والیس         موضوع: “کازابلانکا”

با بن تاو (ازمدیران کمپانی ام جی ام) صحبت کردم. او مطمئن بود که ال بی مایر (رییس کمپانی ام جی ام) هدی لامار را برای کازابلانکا به ما قرض نخواهد داد.

به: مایک کورتیز(کارگردان)           تاریخ:١ آوریل ١٩۴٢

از: هل والیس         موضوع: “کازابلانکا”

ما میشل مورگان را برای نقش اصلی زن کازابلانکا تست خواهیم کرد. تریلینگ ترتیب داده تا اپستاین ها داستان فیلم را برای یکی از مدیران کمپانی سلزنیک تعریف کنند و اگر خوششان آمد با ما درباره قرض دادن خانم اینگرید برگمن مذاکره کنند.

به: هل والیس           تاریخ:٢ آوریل ١٩۴٢

از: جک وارنر         موضوع: “کازابلانکا”

درباره به خدمت گرفتن جورج رافت در کازابلانکا چه فکر می کنی؟

او خبر دارد که ما می خواهیم این فیلم را بسازیم و فعالانه شروع کرده به تبلیغ از خودش برای انتخاب شدن در نقش اصلی فیلم.

به: جک وارنر           تاریخ:١٣ آوریل ١٩۴٢

از: هل والیس         موضوع: “کازابلانکا”

جک عزیز

من خیلی با دقت درباره استفاده از جورج رافت در کازابلانکا فکر کرده ام و با مایک (کورتیز) هم این موضوع را در میان گذاشته ام. هردوی ما هم عقیده ایم که او نباید در این فیلم باشد. بوگارت برای این نقش ایده ال است و فیلمنامه هم با توجه به شخصیت او دارد نوشته می شود و به نظر من باید جورج رافت را برای این فیلم فراموش کنیم.

در ضمن، او در این استودیو از زمانی که من یک پسر بچه بودم فیلم نساخته و من معتقدم که نباید روی هر نقشی که دلش خواست و هر موقعی که خواست انگشت بگذارد.

به: هل والیس           تاریخ: ١۴ آوریل ١٩۴٢

از: استیو تریلینگ         موضوع: اینگرید برگمن – “کازابلانکا”

تنها معامله ای که دیوید سلزنیک حاضر است در مورد اینگرید برگمن انجام دهد یک تاخت زنی با الیویا دوهاویلند است. او حاضر نشد که برگمن را برای دو فیلم به ما بدهد ولی قول داد که اگر خواستند در آینده درباره قرض دادن او مذاکره کنند، به برادران وارنر اولویت خواهند داد.

آنها برگمن را برای ٨ هفته به ما خواهند داد و ما هم در عوض دوهاویلند را ٨ هفته به آنها خواهیم داد.

به: مایکل کورتیز           تاریخ: ٢٢ آوریل ١٩۴٢

از: هل والیس               موضوع: “کازابلانکا”

من با تریلینگ درباره نقش “لازلو” صحبت کردم. به غیر از فیلیپ دورن، که نمی توانیم خدمت بگیریم و پل هنرید، که مطمئنم وقتی که فیلمنامه را بخواند این نقش را بازی نخواهد کرد، هنرپیشه دیگری به فکرمان نمی رسد. فکر کنم که بهتر است قبول کنی که هیچکس در اختیارمان نیست و خودت را آماده کنی که کسی مانند دین جاگر، ایان هانتر یا هربرت مارشال و از این قبیل را که لهجه نداشته باشند به خدمت بگیریم.

به: استیو تریلینگ           تاریخ: ٢٢ آوریل ١٩۴٢

از: هل والیس         موضوع: “کازابلانکا”

قصد داشتم باهات درباره جوزف کاتن، پس از دیدنش در فیلم “لیدیا”، برای نقش “لازلو” صحبت کنم. امروز صبح مایک (کورتیز) بهم گفت که با تو در این باره حرف زده. من فکر می کنم که کاتن از عهده این نقش بر می آید، پس مرا در جریان بگذار.

به: جک وارنر           تاریخ: ٢٢ آوریل ١٩۴٢

از: هل جوزف برین (رییس اداره سانسور فیلم)               موضوع: “کازابلانکا”

آقای وارنر عزیز.

این فیلمنامه شامل چیزهایی است که از لحاظ اداره سانسور غیر قابل قبول هستند. ما نمی توانیم قبول کنیم که کاپیتان رنو برای دادن ویزا به زنها آنها را فریب می دهد. با هرگونه اشاره ای به سکس نامشروع در فیلم تکمیل شده موافقت نخواهد شد.

هرگونه نشانه ای به این که در تمام مدتی که ایلسا در پاریس با ریک روابط عاشقانه داشت، متاهل بوده، غیر قابل قبول است.

به: هل والیس           تاریخ: ١مه ١٩۴٢

از: استیو تریلینگ         موضوع: پل هنرید برای “کازابلانکا”

با ایجنت پل هنرید درباره کازابلانکا صحبت کردم. من فکر می کنم که اگر به هنرید اطمینان بدهیم که در عنوان فیلم و پوسترها نامش هم ردیف بوگارت و برگمن باشد، قبول کند که در کازابلانکا بازی کند.

به: استیو تریلینگ           تاریخ: ١مه ١٩۴٢

از: هل والیس         موضوع: “کازابلانکا”

اگر بتوانیم هنرید را برای کازابلانکا به خدمت بگیریم، نام او را هم ردیف بوگارت و برگمن خواهیم گذاشت.

به: آرتور ادسن (فیلمبردار)           تاریخ: ٢۶مه ١٩۴٢

از: هل والیس         موضوع: “کازابلانکا”

من نمی خواهم که بعد از اولین روز فیلم برداری ات شکایت کنم برای اینکه می دانم که داری خیلی سخت کار می کنی و قصد داری که یک کار درجه یک تحویلم بدهی.

ولی شنیده ام که برای صحنه کوچک کافه مونتمارت یک ساعت و نیم برای نورپردازی صرف کردی. این یک سکنس خیلی کوچک فقط با دو نفر است و اگر واقعآ اینقدر وقت برایش گذاشتی، غیر منطقی است.

من هم دوست دارم که این فیلم یک فیلمبرداری بسیار زیبا داشته باشد ولی تو در تمام جلسه هایی که ما برای ضرورت های هنگام جنگ داشتیم حضور داشتی و می دانی که چقدر لازم است که پول و جنس را هدر ندهیم. باید ازت بخواهم که اگر احتیاج شد، کمی از کیفیت را قربانی کنی تا کار سریع تر پیش برود.

به: مایکل کورتیز           تاریخ: ٣ژوئن ١٩۴٢از: هل والیس               موضوع: “کازابلانکا”

مایک عزیزما باید خیلی جدی درباره لباس اینگرید برگمن فکر کنیم که آیا منطقی است که او باید با لباس شب حاضر شود؟ این دو نفر دارند سعی می کنند که از کشور فرار کنند. گشتاپو به دنبال آنها است، آنها پناهنده اند و به کافه ریک برای خوش گذرانی نمی روند. به نظر من صحیح نیست که برگمن با این لباس شب ظاهر شود. انگار که با خودش یک چمدان لباس از کشور به کشور می کشد. من قکر می کنم که بهتر است هنرید یک کت و شلوار اسپرت و برگمن یک لباس ساده بپوشند.

به: جک وارنر           تاریخ: ۵ژوئن ١٩۴٢از: جوزف برین (رییس اداره سانسور فیلم)               موضوع: “کازابلانکا”

آقای وارنر عزیز.این یادداشت تایید نکته هایی است درباره فیلمنامه کازابلانکا که دیروز با آقای هل والیس سر آنها به موافقت رسیدیم.در خصوص شخصیت زننده رنو که یک مرد هرزه است و زنهایی را که به آنها ویزا می دهد، فریب می دهد، ما با آقای والیس به توافق رسیدیم که این تغییرات در فیلمنامه داده بشود:صفحه پنجم، جمله ” دخترک فردا صبح آزاد خواهد شد” عوض شود به “دخترک بعدآ آزاد خواهد شد”صحفه ٧۵جمله “تو از جنگ لذت می بری. من از زن ها لذت می برم” تغییر کند به “تو جنگ را دوست داری. من زن ها را دوست دارم.

”به: تی سی رایت (مدیر تهیه استودیو)           تاریخ: ١٨ژوییه ١٩۴٢از: ال البورن (مدیر تهیه فیلم)               موضوع: “کازابلانکا”

گزارش چهل و پنجمین روز فیلم برداریدر طول روز چندین بار کار به تاخیر افتاد به خاطر جر و بحث بین کارگردان (کورتیز) و بوگارت. من مجبور شدم که بروم و والیس را بیاورم تا قضیه فیصله پیدا کند. همینطور هم تاخیرهای زیادی روی داد به خاطر اینکه هنرپیشگان دیالوگ صحنه ای را که دیشب بازنویسی شده بود را نمی دانستند.

به: مایکل کورتیز           تاریخ: ٢١ اوت ١٩۴٢از: هل والیس               موضوع: “کازابلانکا”

جمله جدیدی که باید توسط بوگارت گفته شود این است:ریک: “خرجهای ما – مکث – لویی، فکر می کنم که این آغاز یک دوستی زیبا است”
به: اوون مارکز (تدوینگر)           تاریخ: ٣سپتامبر ١٩۴٢از: هل والیس               موضوع: “کازابلانکا”

وقتی که ایلسا و لازلو از در وارد می شوند، پیانو را شروع کن. وقتی که ایلسا می آید پیش سام (پیانو زن) صحنه را ادامه بده تا موقعی که رنو می آید سر میز و می گوید ” آه، شما قبلآ ریک را ملاقات کرده اید”. در آن لحظه ریک و ایلسا به هم نگاه می کنند و در اولین کلوز آپ آهنگ “وقت که می گذرد” را با ارکستر شروع کن.وقتی که آهنگ “لا مارسی” (سرود ملی فرانسه) در کافه زده می شود، طوری اجرا نشود که انگار چند نوازنده در کافه آن را می نوازند. این آهنگ باید با یک ارکستر کامل اجرا شود.

دیدگاه شما

لطفا دیدگاه خود را وارد نمایید
نام خود را وارد کنید

5 × four =

Cine-eye / سینما-چشم